کد مطلب:30635 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:8

گنجینه پرسمان » اعتقادات

مي گويند فرشتگان مقرّب الهي فقط به فرمان خدا تمام عمر عبادت مي كنند وفقط به امر خداوند قادرند كاري انجام دهند و از خود اختياري ندارند. پس چطور شيطان كه يكي از فرشتگان بود، هنگامي كه خداوند امر مي كند، از فرمان خدا سرپيچي مي كندو مانند موجودي مختار عمل مي كند؟ اگر اين امر خواست خدا بود، چرا خدا از او علت را مي پرسد؟ اگر خداست خدا بود، چرا شيطان را با غضب از درگاه خود مي راند،آن هم به جرم نافرماني و او را از عذاب خود بيم مي دهد؟

كلمة شيطان داراي مفهومي اعمّ از ابليس است، زيرا به انسان هاي شرور نيز شيطان اطلاق شده است. قرآن از شياطين جنّ و انس سخن گفتهاست. پس مراد از شيطان، ابليس است.

دربارة اين كه ابليس از فرشتگان بود يا از جنيّان، بحث هايي بين دانشمندان شده است. اكثر متكلمان و جمع كثيري از علماي شيعه معتقدند ابليس جنّ بوده است،نه فرشته، و دلايلي بر اين مطلب ذكر كرده اند:

1ـ ابليس داراي اولاد و فرزند است، در حالي كه فرشتگان فرزند ندارند. قرآن مي فرمايد: آيا ابليس و فرزندانش را دوستان خود مي گيريد در حالي كه آنان دشمنان شمايند؟.4

2ـ فرشتگان اهل معصيت و گناه نيستند. پس معلوم مي شود ابليس از جنس آنان نيست.

3ـ ابليس از آتش آفريده شد امّا فرشتگان از نور آفريده شده اند. قرآن مي فرمايد: همة فرشتگان بر آدم سجده كردند مگر ابليس كه از جنّ بود.5

برخي از دانشمندان گفته اند ابليس از ملائكه بوده،شيخ طوسي در تفسير تبيان بر هيمن عقيده است.

ابليس با ملائكه هم نشيني داشته و در كنار آنان به عبادت مشغول بوده است. وقتي آدم خلق شد، خداوند به ملائكه دستور داد به وي سجده كنيد. شيطان گمان مي كرد جزء ملائكه است و ملائكه پنداشتند ابليس از آنان است. اميرالمؤمنين(ع) مي فرمايد: ابليس 6000 سال عبادت كرد كه معلوم نيست به شمار سالهاي دنيايي است يا اخروي.6

4 منتهي الآمال،ج2، ص 488 - 489.

5 همان، ص 490.

6 تفسير نمونه، ج17، ص 416.